İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti

1. Ayasofya Ana Kubbe Kuzeydoğu Çeyreği ve İç Narteks Bezemeli Yüzeylerinin Restorasyonu İşi Kapsamında Gerçekleştirilen Çalışmalar:

1. Bu çalışmalar esnasında müzenin kuzeydoğu kubbesinde yer alan, 160 yıl sonra gün yüzüne çıkarılan ve 700 yaşında olduğu tahmin edilen altı kanatlı melek yüzünün (Serafim) ortaya çıkmıştır.

1. Mozaikleri Justinianus dönemine tarihlenen iç nartekste uzun yıllar sonra ilk defa bir restorasyon ve konservasyon çalışması başlatılmıştır. Bu çalışmalar sayesinde dünyada eşi benzeri olmayan mozaiklerin korumasına yönelik ciddi bir adım atılmıştır. Mozaiklerin konservasyonu ve restorasyonundan sonra Ayasofya’nın değerleriyle yaşatılması ve ziyaretçilerin mimarlık ve sanat tarihi açısından önem taşıyan bu değerlerinin ön plana çıkarılması ve algılanması sağlanacaktır.

2. Ayasofya’da Gerçekleştirilecek Diğer Restorasyon Çalışmalarıyla ilgili Detaylar:

1. Bu levhalar dünyanın bilinen en büyük hüsn-i hat levhalarıdır. Yapımında ıhlamur ağacı kullanılmıştır. Bunun başlıca sebebi bu ağacın hafifliği nedeniyle asıldığı yere daha az ağırlık yüklemesidir. Söz konusu levhalar 1849 yılından 1935 yılına kadar (Ayasofyanın Müze olarak kullanımına karar verilmesi) yerlerinde kalmış, bu tarihte Müze müdürünün kararı ile yerlerinden indirilerek, başka bir yere götürülmek istenmiş ancak büyüklüklerinden dolayı kapılardan dışarı çıkarılamadığından içeride hünkar mahfili yakınında ondört yıl duvara dayalı olarak bırakılmışlardır. 1949 yılında tekrar yerlerine asılmışlardır.

2. Zaman içerisinde yüzeylerinde is ve kir oluşmuş, taşıyıcı ahşaplarında bir takım bozulmalar meydana gelmiştir. Üzerindeki altın varaklarında bozulmalar meydana gelmiştir. Hat levhaların yüzeylerinin temizlenmesi ve hatların altın varak yüzeylerinin restorasyonu yapılarak taşıyıcı ahşapları takviye edilecektir.

3. Ayrıca bu çalışma kapsamında Ayasofya’nın iç mekanını aydınlatan kandilliklerin ve maksurelerin restorasyonu ve konservasyonu da gerçekleştirilecektir.

4. I.Mahmut Kütüphanesi ve Şadırvanı Projelendirme çalışmaları tamamlanmıştır. Ayasofya’nın güney nefinde iki payanda arasında yapılan kütüphane 1739 yılına tarihlenir. Okuma salonu, hazine-i kütüb (kitapların korunduğu oda) ve bu iki bölümün arasındaki koridordan oluşur. Kütüphane ana mekandan altı sütunun taşıdığı, çiçek ve kıvrık dallarla süslü bronz bir şebeke ile ayrılmaktadır. Okuma odasının duvarları çini ve yazı frizleri ile bezenmiştir. Ara koridorda çeşitli çiçek ve selvi motiflerinin oluşturduğu çini panolar bulunur. Kütüphanede kullanılan çiniler İznik, Kütahya ve Tekfur atölyelerinde 16 - 18. yüzyıllar arasında üretilmiştir. Kütüphanede muhafaza edilen 5.123 adet kitap 1968 yılında Süleymaniye Kütüphanesi’ne taşınmıştır.

5. Uzun yıllar kapalı kalan ve restorasyona ihtiyaç duyan bu bölümün öncelikle belgelenmesi ve restorasyon ilkelerine uygun öneriler geliştirilerek restorasyon projelerinin hazırlanması gerekmektedir.

6. Bu nedenle öncelikle rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanarak ilgi Koruma Kurulunun onayına sunulmuştur.